- Λούξεμπουργκ, Ρόζα
- (Rosa Luxemburg, Ζαμόσκ [Πολωνία] 1871 – Βερολίνο, Γερμανία 1919). Γερμανίδα επαναστάτρια και θεωρητικός του μαρξισμού, εβραϊκής καταγωγής. Οι γονείς της ζούσαν στο ρωσικό τμήμα της Πολωνίας. Η Λ. σε νεαρή ηλικία είχε αναμειχθεί στο τοπικό επαναστατικό κίνημα και αναγκάστηκε να καταφύγει στο εξωτερικό εξαιτίας της δράσης της. Σπούδασε φυσικομαθηματικά στη Ζυρίχη και αργότερα οικονομικές επιστήμες, έχοντας ήδη ενστερνιστεί τη μαρξιστική θεωρία. Το 1895 εγκαταστάθηκε στη Γερμανία και το 1898, συνεχίζοντας την επαναστατική της δραστηριότητα, έγινε μέλος της συντακτικής επιτροπής της Λαϊκής εφημερίδας της Λειψίας (Leipziger Volkszeitung), υποστηρίζοντας θέσεις της Άκρας Αριστεράς. Συμμετείχε στη Ρωσική επανάσταση του 1905 και ίδρυσε στη Γερμανία με τον Καρλ Λίμπκνεχτ την Ένωση των Σπαρτακιστών. Συνεργάστηκε με τον Λένιν στη Β’ Διεθνή, αλλά αργότερα επήλθε διάσταση απόψεων μεταξύ τους, καθώς η Λ. ήταν επιφυλακτική απέναντι σε μια επικείμενη δικτατορία του προλεταριάτου. Το 1914 φυλακίστηκε για την αντιπολεμική προπαγάνδα που ασκούσε και μετά τον πόλεμο διηύθυνε την κομουνιστική εφημερίδα Κόκκινη Σημαία (Rote Fahne), πάλι μαζί με τον Λίμπκνεχτ. Οι δυο τους συνελήφθησαν ως υπεύθυνοι για το κίνημα των Σπαρτακιστών στο Βερολίνο, τον Ιανουάριο του 1919, και δολοφονήθηκαν από τους φρουρούς που τους οδηγούσαν στη φυλακή.
Dictionary of Greek. 2013.